توضیحات

به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است که شیرخواران تا 6 ماه اول زندگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشته باشند (عدم استفاده از شیرخشک، آبمیوه و آب). در ادامه نیز بسیاری از متخصصان ، از جمله انجمن اطفال آمریکا توصیه می کنند که تغذیه با شیر مادر پس از 6 ماهگی در کنار شروع تغذیه تکمیلی و معرفی غذاهای کمکی به کودک ادامه یابد.

حجم شیر پس از تولد کم است (کمتر از 100 میلی لیتر در روز) زیرا که نیاز شیرخوار در ابتدای تولد به انرژی و مایعات کمتر است ولی با بزرگتر شدن شیرخوار و افزایش نیاز به انرژی، حجم شیر نیز با مکیدن مکرر شیرخوار افزایش می یابد.

شیر مادر یک ماده منحصر به فرد است که ترکیب آن را در طول زمان، براساس رشد شیرخوار تغییر می کند تا نیازهای شیرخوار در حال رشد را برآورده کند. به عنوان مثال ترکیب شیر مادر نوزاد نارس و مادر نوزاد کامل با یکدیگر متفاوت است. در تحقیق بر ترکیب شیر مادر،  صدها  ترکیب مختلف شناسایی شده است که بسیاری از آنها نقشهای چندگانه در رشد، تکامل و سلامت شیرخوار دارند.

در تولید شیر مادر سه مرحله متمایز وجود دارد:  آغوز، شیر انتقالی و شیر بالغ که  هر مرحله به شیرخواران در سازگاری فیزیولوژیکی با زندگی خارج رحمی کمک می کند. آغوز شیری است که در هفته اول پس از تولد تولید می شود، پروتئین بالاتر و محتوای چربی کمتری دارد و سرشار از عوامل ایمنی، آنتی بادی ها و آنتی اکسیدان ها است. در مقایسه با آغوز، شیر انتقالی که از 7 روز تا 10 روز تا 2 هفته پس از زایمان تولید می‌شود، دارای عوامل ایمنی و محتوای پروتئین کمتر و کربوهیدارت، چربی و انرژی بالاتری است.  ترکیب شیر مادر از مادری به مادر دیگر، روز به روز و حتی در هر وعده شیردهی نیز تغییر می کند. در هر وعده شیردهی، در ابتدا شیر دارای محتوای چربی کمتری است و این مقدار در طول تغذیه تا چهار برابر افزایش می یابد تا خاصیت سیرکنندگی آن افزایش یابد.

علاوه بر تامین نیازهای تغذیه ای و رشد و تکامل مطلوب، شیرمادر فواید بسیاری برای شیرخوار دارد. تغذیه با شیرمادر خطر ابتلا به آسم و آلرژی را در کودکان کاهش می دهد.  بعلاوه، نوزادانی که در 6 ماه اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر دچار عفونت گوش، بیماری های تنفسی و اسهال می شوند. همچنین نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دفعات مراجعه به پزشک نیز در این کودکان کاهش می یابد. مطالعات نشان می دهد که تغذیه با شیر مادر با نمرات IQ بالاتر در دوران کودکی مرتبط است.  علاوه بر این، نزدیکی فیزیکی، تماس پوستی و ارتباط چشمی با مادر همگی به کودک کمک می‌کند تا پیوند عاطفی قوی تری با مادر برقرار کند و احساس امنیت کند.  

مطالعات نشان داده اند تغذیه با شیرمادر در سلامت آینده فرد نیز تاثیر گذار است. در شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند خطر اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی و نوجوانی کمتر است. شیر مادر احتمال ابتلا به بیماری های مزمن  به ویژه چاقی و دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی– عروقی و سرطان را در زندگی آینده فرد کاهش می دهد.